ئەينى ۋاقىتتا غەربىي تۈركىستان دەپ ئاتالغان، ئۇيغۇرلار بىلەن تارىخىي قان – قېرىنداشلىق مۇناسىۋىتى بولغان ئوتتۇرا ئاسىيادا ياشىغان ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي ئازادلىق ھەرىكەتلىرى ئۈستىدە قىسقىچە مۇلاھىزە. پەرغانە، يەتتىسۇ ۋە ئوتتۇرا ئاسىيانىڭ باشقا رايونلىرىدا، ئۆكتەبىر ئىنقىلابىنىڭ ئالدى – كەينى، جۈملىدىن سابىق سوۋېت ئىتتىپاقىدا ستالىن دەرۋىگە كەلگىچە ئۇيغۇرلار ئەڭ كۆپ ياشىغان ئىدى. قەشقەردىن پەرغانە ۋادىسىغا كۆچۈ ...

سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى 1949 – يىلنىڭ باشلىرىدا، گومىنداڭ ھۆكۈمىتىنىڭ زەئىپلەشكەنلىكىدىن پايدىلىنىپ، ئۇيغۇر ئېلىدە ئۈچ كېلىشىم لايىھەسىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئىدى. ئۇيغۇر ئېلى بۇرۇنقى ۋاقىتلاردا سودىسىنىڭ %80 نى رۇسىيە بىلەن قىلاتتى. ھىندىستان ۋە خىتاي بىلەن ئاز سودا قىلاتتى. چۈنكى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ سىرتقا سېتىلغان ماللىرىنىڭ كۆپىنچىسىنى رۇسىيە ئالاتتى. 1948-يىلىنىڭ بېشىدا ئۇيغۇر ئېلىدە رۇسيەنىڭ تەسىر دائىرىسى ئاجى ...

مىلادىيە 1900 – يىلى 3 – ئاينىڭ 28 – كۈنى پەۋقۇلئاددە بىر سەۋەب تۈپەيلىدىن، قۇم، توپا ئاستىغا كۆمۈلۈپ، غايىب بولغىنىغا 1500 يىلدىن ئاشقان كروران قەدىمىي شەھىرىنىڭ بايقىلىشى شۋېتسىيىلىك جۇغراپىيون، ئېكسپېدىتسىيىچى سىۋېن ھېدىن ( 1865 – 1952 )نى بىراقلا دۇنيا ئىلىم – پەن مۇنبىرىنىڭ ئەڭ سەلتەنەتلىك تەختىگە چىقاردى. بىراق كروران شەھەر خارابىسىنى تۇنجى بولۇپ بايقىغان، بىر چەت ئەللىك ئالىمنىڭ دۇنياۋى شان – شۆھرەتك ...

ئالىمجان تىلىۋالدى يېقىندا ئاۋىزوۋ نامىدىكى ئەدەبىيات ۋە سەنئەت ئىنستىتۇتى مۇدىرىنىڭ ئورۇنباسارى ئاق يىگىت ئەلىبىكوۋ بۆلىمىمىزگە كىرىپ كەلدى. ئۇ ماڭا ئىنستىتۇت نامىدىن بىركىتاپقا تەقرىز يېزىش لازىملىغىنى تاپشۇرۇپ، شۇ توغرىلىق قىسقىچە ئۇچۇر يېزىلغان بىر پارچە ۋاراقنى تاپشۇرۇپ چىقىپ كەتتى. دەسلەپ مەن بۇنى ئادەتتىكى بىر ئىش دەپ چۈشەندىم. ئەمما ئاخبارات ۋارىغىنى قولۇمغا ئېلىشىم بىلەنلا، خەلقىمىزنى يەنە بىريېڭىل ...

موللا مۇسا سايرامى      جانابىي ئاتىلىق غازى پانىي دۆلەتنى تاشلاپ، باقىي دۇنيانى خالاپ، جېنىنى ئەزرائىلغا، مال-مۈلكىنى ئوغۇللىرى بىلەن قىپچاقلارغا، بەلكى خەنزۇ قالماقلارغا تاپشۇردى.      نىياز ھېكىمبەگ بىلەن ئەھرارخان تۆرەم ئاتىلىق غازىنىڭ جەسىتىنى ئىچكىرى ئەكىرىپ ياتقۇزۇپ قويۇپ قاراشەھەردىكى ھەققۇلىبەگكە بولغان ۋەقەنى بايان قىلىپ تېزلىكتە خەت ماڭدۇردى. ھەققۇلىبەگ ئۈچىنچى كۈنى قارا شەھەردىن يېتىپ كەلدى. ئاڭ ...