سەئىدىيە خانلىقى 16- ئەسىرنىڭ باشىلىرى ئۇيغۇرلار تەرپىدىن قۇرۇلغان ئەڭ ئاخىرقى خانلىق بولۇپ ، بۇ بىر پۈتۈن ئۇيغۇر تارىخىمىزدىكى ئىقتىساد ، مەدەنىيەت ، ۋە باشقا ساھەلەردە گۈللەپ ياشنىغان ئالتۇن دەۋىر ھىساپلىنىدۇ . مەزكۇر خانلىقنىڭ زىمىن دائىرىسى ، ئاساسەن موغۇلىستان زىمىنىنىڭ ئۆزى بولۇپ ، ئۇنىڭ دائىرىسى شەرىقتە چەرچەن-چاقىلىققا يىتىپ ئالتۇن تاغ تىزمىلىرىنى پاسىل قىلغان . جەنۇپتا قاراقۇرۇم تاغلىرىنى پاسىل قىل ...

ئابدۇرۇسۇل مۇھەممەد ئەلتۇغ (يەكەن ناھىيە مىشا يېزىلىق ئوتتۇرا مەكتەپتىن)      يەكەن ناھىيە مىشا يېزىسى يېڭىچكىئېىق كەنتىنىڭ 1- مەھەللىسىدە، يەنى دۆلەت يولى 3513- لېنىيەسىنىڭ يەكەن - مارالبېشى يول بۆلىكىنىڭ مىشا يېزىسىدىن يەكەن شەھەر رايونىغا كىرىدىغان ئېغىزىغا 100مېتر كېلىدىغان جايدا بىر مەھەللە قەبرىستانلىقى بار.  قەبرىستانلىقنىڭ ئوتتۇرىسىدا تەخمىنەن 6 كىۋادراتمېتر كۆلەمدىكى بىر قەبرە باشقا قەبرىلەردىن نىس ...

ئەينى ۋاقىتتا غەربىي تۈركىستان دەپ ئاتالغان، ئۇيغۇرلار بىلەن تارىخىي قان – قېرىنداشلىق مۇناسىۋىتى بولغان ئوتتۇرا ئاسىيادا ياشىغان ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي ئازادلىق ھەرىكەتلىرى ئۈستىدە قىسقىچە مۇلاھىزە. پەرغانە، يەتتىسۇ ۋە ئوتتۇرا ئاسىيانىڭ باشقا رايونلىرىدا، ئۆكتەبىر ئىنقىلابىنىڭ ئالدى – كەينى، جۈملىدىن سابىق سوۋېت ئىتتىپاقىدا ستالىن دەرۋىگە كەلگىچە ئۇيغۇرلار ئەڭ كۆپ ياشىغان ئىدى. قەشقەردىن پەرغانە ۋادىسىغا كۆچۈ ...

سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى 1949 – يىلنىڭ باشلىرىدا، گومىنداڭ ھۆكۈمىتىنىڭ زەئىپلەشكەنلىكىدىن پايدىلىنىپ، ئۇيغۇر ئېلىدە ئۈچ كېلىشىم لايىھەسىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئىدى. ئۇيغۇر ئېلى بۇرۇنقى ۋاقىتلاردا سودىسىنىڭ %80 نى رۇسىيە بىلەن قىلاتتى. ھىندىستان ۋە خىتاي بىلەن ئاز سودا قىلاتتى. چۈنكى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ سىرتقا سېتىلغان ماللىرىنىڭ كۆپىنچىسىنى رۇسىيە ئالاتتى. 1948-يىلىنىڭ بېشىدا ئۇيغۇر ئېلىدە رۇسيەنىڭ تەسىر دائىرىسى ئاجى ...

توغراق مىلادىيە 1900 – يىلى 3 – ئاينىڭ 28 – كۈنى پەۋقۇلئاددە بىر سەۋەب تۈپەيلىدىن، قۇم، توپا ئاستىغا كۆمۈلۈپ، غايىب بولغىنىغا 1500 يىلدىن ئاشقان كروران قەدىمىي شەھىرىنىڭ بايقىلىشى شۋېتسىيىلىك جۇغراپىيون، ئېكسپېدىتسىيىچى سىۋېن ھېدىن ( 1865 – 1952 )نى بىراقلا دۇنيا ئىلىم – پەن مۇنبىرىنىڭ ئەڭ سەلتەنەتلىك تەختىگە چىقاردى. بىراق كروران شەھەر خارابىسىنى تۇنجى بولۇپ بايقىغان، بىر چەت ئەللىك ئالىمنىڭ دۇنياۋى شان – ...